ม้วนเดียวรู้เรื่อง: ย้อนไทม์ไลน์ 4 แม่ทัพ กับโปรเจกต์ตึกพันล้านที่ไร้มาตรการต้านภัยพิบัติ

ม้วนเดียวรู้เรื่อง: ย้อนไทม์ไลน์ 4 แม่ทัพ ท่ามกลางเสียงวิจารณ์ที่ร้อนแรงของสังคม “ตึก สตง. พันล้าน” กลายเป็นสัญลักษณ์ของคำถามใหญ่ระดับชาติเรียกได้เลยว่าข่าวด่วนวันนี้ว่า งบประมาณมหาศาลในยุคหลายรัฐบาล ถูกวางแผน บริหาร และตรวจสอบอย่างไร ถึงได้กลายมาเป็นสิ่งปลูกสร้างที่ “ร้าวง่าย ยุบไว” แค่เพียงแรงสั่นสะเทือนระดับปานกลางจากแผ่นดินไหวก็เขย่าโครงสร้างจนต้องเร่งอพยพ

ย้อนไทม์ไลน์ 4 แม่ทัพ สตง. กับตึกพันล้านที่ไร้แรงต้านแผ่นดินไหว

แต่เบื้องหลังของอาคารหลังนี้ ไม่ได้มีเพียงแค่โครงเหล็กและคอนกรีต หากเต็มไปด้วยไทม์ไลน์ของ “4 แม่ทัพใหญ่” แห่งสำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) ที่ผลัดเปลี่ยนกันเข้ามานั่งตำแหน่ง “ผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน” พร้อมบทบาทที่แตกต่าง ท่ามกลางเสียงชื่นชม เสียงครหา และคำถามเรื่องความโปร่งใสที่ไม่เคยเงียบ

ยุคที่ 1 – วางรากฐาน “อาคารใหม่” ในความฝัน

แม่ทัพยุคแรกเริ่มคือผู้ริเริ่มแนวคิด “ศูนย์บัญชาการใหม่ของ สตง.” อาคารสูงทันสมัย รองรับงานตรวจสอบที่ซับซ้อนขึ้นในยุคดิจิทัล มีการตั้งงบเบื้องต้นไว้หลักพันล้าน พร้อมจ้างที่ปรึกษาโครงการอย่างเป็นทางการ ท่ามกลางความคาดหวังว่าจะเป็น “แลนด์มาร์กใหม่ของความโปร่งใส”

ยุคที่ 2 – ยุคเร่งรัดก่อสร้างและการเปลี่ยนสเปก

แม่ทัพคนถัดมาเป็นผู้เร่งเดินหน้าโครงการ ช่วงนี้เองที่เกิดการ “ปรับแบบก่อสร้าง” หลายจุด มีการลดทอนบางส่วนเพื่อให้เข้ากรอบงบประมาณ ขณะเดียวกันก็เกิดคำถามจากในและนอกองค์กรว่าเหตุใดจึงไม่มีการศึกษาผลกระทบจากแผ่นดินไหว ทั้งที่พื้นที่ก่อสร้างอยู่ใกล้แนวรอยเลื่อน

ยุคที่ 3 – ยุคส่งมอบกับการส่องปัญหา

เมื่ออาคารใกล้เสร็จ แม่ทัพยุคนี้คือคนรับไม้ต่อในช่วงโค้งสุดท้าย เป็นช่วงที่เริ่มมีเสียงสะท้อนจากวิศวกร และหน่วยงานท้องถิ่นบางแห่งเรื่อง “ความเสี่ยงเชิงโครงสร้าง” แต่ดูเหมือนจะไม่ได้รับความสนใจมากนักแน่นอนเลยว่าติดตามข่าวสารข่าวด่วนทันเหตุการณ์ เพราะทุกฝ่ายเร่งเดินหน้าเปิดใช้งาน พร้อมจัดพิธีส่งมอบที่ดูหรูหราและเป็นทางการ

ยุคที่ 4 – ยุคแห่งความจริงที่หลีกเลี่ยงไม่ได้

แม่ทัพคนล่าสุด กลับกลายเป็นผู้ต้องออกมา “รับผลกระแทก” จากภัยพิบัติจริง เมื่อแผ่นดินไหวระดับปานกลางเขย่าภาคเหนือ ส่งผลให้อาคารที่เพิ่งใช้งานไม่นานเกิดรอยร้าว ต้องเร่งอพยพพนักงาน และตั้งคณะกรรมการสอบสวนภายใน กระแสสังคมจึงตีกลับอย่างหนัก กลายเป็นภาพสะท้อนของ “โครงสร้างที่อาจร้าวลึกกว่าที่ตาเห็น”

บทวิเคราะห์ สะท้อนความล้มเหลวของระบบตรวจสอบ หรือความล้มเหลวของผู้ตรวจสอบ?

กรณี “ตึกพันล้านของ สตง.” คือกรณีศึกษาที่ทรงพลังว่าแม้แต่หน่วยงานที่มีหน้าที่ “ตรวจสอบผู้อื่น” ก็อาจตกหลุมพรางความบกพร่องในระบบจัดซื้อจัดจ้างของตนเอง หากไม่มีการกล้าทบทวน กล้าตั้งคำถาม และกล้ารับผิดชอบอย่างแท้จริง การที่อาคารราคาเกือบพันล้านไม่สามารถต้านแผ่นดินไหวได้ กลับกลายเป็นคำถามใหญ่ต่อทุกวงการว่า ระบบโครงการภาครัฐวันนี้ ยังทิ้งพื้นที่ให้ความไม่โปร่งใสแทรกซึมอยู่หรือไม่

ท้ายที่สุดข่าวด่วนออนไลน์ ความเสียหายเชิงโครงสร้างอาจซ่อมได้ในเวลาไม่นานแต่ความเสียหายในความเชื่อมั่น อาจใช้เวลานานกว่านั้นมาก — ถ้าแก้ไม่ได้จาก “ฐานราก” จริงๆ

สามารถติดตามข่าวสารเพิ่มเติมสดใหม่ทุกวันได้ที่นี่