พาไปดูวิธี “ลดปัญหาฝุ่น” แบบสิงคโปร์ ในแบบใครพัวพันการ “เผาป่า” ผิดกฎหมาย?

พาไปดูวิธี ลดปัญหาฝุ่นแบบสิงคโปร์ ฟ้องประเทศเพื่อนบ้านบังคับให้บอกชื่อนายทุนให้ออกมารับผิดชอบร่วมกัน ข่าวต่างประเทศ ในแบบฉบับที่ใครที่มีส่วนเกี่ยวข้องในการ “เผาป่า” คือคนที่กระทำผิดกฎหมาย? เพราะมันส่งผลกระทบต่อทั้งชีวิตประชาชนและสิ่งแวดล้อมโดยรวม

ลดปัญหาฝุ่นแบบสิงคโปร์ ฟ้องประเทศเพื่อนบ้าน บังคับให้บอกชื่อนายทุน ให้ออกมารับผิดชอบ

สิงคโปร์คือหนึ่งเดียวใน South East Asia  ที่ในตอนนี้ที่บังคับใช้กฎหมาย เอาผิดกับบริษัทหรือหน่วยงานที่มีความเชื่อมโยงกันกับการเผาป่าหรือหน้าดิน เพื่อทำการเกษตรในพื้นที่ใหญ่ โดยพูดเสมอว่านี่คือจุดกำเนิดปัญหาฝุ่นควันข้าชาติข้ามประเทศ ที่ส่งผลกระทบต่อทั้งชีวิตประชาชนและสิ่งแวดล้อมโดยรวม

แม้จะเป็นที่รู้จักกันในชื่อประเทศที่อุดมสมบูรณ์และให้ความสำคัญเกี่ยวกับเรื่องคุณภาพความเป็นอยู่ของประชาชน แต่ก็ยังไม่วายต้องพบเจอปัญหา ฝุ่นควันขนาดเล็กและ PM2.5 ไม่ต่างจากประเทศหลายๆ พื้นที่ในบ้านเราและที่ South East Asia  ซึ่งSingaporeไม่ได้มองว่าตัวเองนั้นสร้างปัญหา แต่เป็นผู้ได้รับผลกระทบของการ เผาป่า จากประเทศที่อยู่รอบข้างมากกว่า

เหตุการณ์ทีเกิดขึ้นเมื่อปี 2006-2013 นั้นทำให้โลกต้องจดจำเพราะว่าเกิดปรากฏการณ์ ฝุ่นควันข้ามประเทศ เกิดขึ้นในเ South East Asia ทำให้ม่านฟ้าของหลายๆประเทศนั้นไม่สว่างเลย ไม่ว่าจะเป็น Singapore, Malaysia, Indonesia, Brunei รวมถึงภาคใต้บางส่วนของไทย Vietnam และ Cambodia

ซึ่งตอนนั้นทุกคนเห็นตรงกันว่าคนที่ทำให้ปัญหาเกิดขึ้นนั้นก็คือ การเผาพื้นที่ป่าและพื้นที่เกษตรเพื่อปลูกปาล์มใน Indonesia และ Malaysia คือสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดฝุ่นควันในครั้งนั้น เพราะเราต้องจำให้ได้ว่า Indonesia (และบางส่วนของ Malaysia) คือพื้ยที่ปลูกปาล์มน้ำมันขนาดใหญ่อันดับต้นๆ ของโลก

ดังนั้นการเผาพื้นที่เพื่อเตรียมปลูกปาล์มจึงไม่ใช่เรื่องแปลกประหลาดพิสดารในบ้านเขา แต่เมื่อพื้นที่การเพาะปลูกขยายกว้างไปเรื่อยๆ ก็พลอยมีส่วนทำให้ฝุ่นควันที่เกิดตามมามีความหนักหนาสาหัสมากขึ้น Singapore จึงประกาศว่าจะใช้มาตรการระหว่างประเทศเพื่อของฟ้องรัฐบาล Indonesia ให้ออกมารับผิดชอบกับปัญหาฝุ่นควันพิษข้ามชาติ

หลังจากที่ทิ้งและไม่รับผิดชอบการกระทำ การเผาป่า จนส่งผลกระทบต่อประเทศอื่นที่อยู่ใกล้เคียง ซึ่งก็เป็นท่าทางเชิงเครื่องหมายมากกว่าจะแก้ปัญหาได้จริงๆ เพราะ Indonesia  ตอบกลับมาว่าจะไม่ยอมให้สิ Singapore แทรกแซงกิจการภายในประเทศ และย้ำว่าการจัดการปัญหานี้เป็นอำนาจของทางการ Indonesia

แต่สิงคโปร์นั้นก็ยังเดินหน้าต่อด้วยการออกมาประกาศกดดันให้ Indonesia บอกชื่อบริษัทด้านการเกษตรเจ้าใหญ่ที่รับซื้อผลผลิตทางการเกษตรที่มีความเชื่อมโยงกันกับการเผาป่าเพิ่มเติม เพราะพวกเขานั้นมองว่ากลุ่มบริษัทดังกล่าวนั้นมีส่วนต้องรับผิดชอบและต้องมีธรรมาภิบาลด้านสิ่งแวดล้อมด้วย

แน่นอนว่า Indonesia  นั้นไม่ยอมรับเงื่อนไขดังกล่าวและเมื่อไม่สามารถกดดันประเทศ Indonesia ได้ Singapore ก็ได้หาลู้ทางออกแบบใหม่ที่มีชื่อว่า New Haze Pollution Law ในประเทศตัวเอง เพื่อจะเอาผิดคนที่รับซื้อและคนที่มีส่วนเกี่ยวข้องในการทำให้เกิดปัญหาดังกล่าว และมันก็ได้ผลมากที่คิด

เพราะบริษัทด้านการเกษตรและแปรรูปสินค้าเกษตรจำนวนมากนั้นจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ Singapore กฎหมายดังกล่าวนั้นถูกนำมาบีบให้ใช้เมื่อปี 2014 ที่ผ่านมา และ Singapore ก็อ้างอิงถึงกฎหมายนี้เพื่อให้ทาง Indonesia  บอกรายชื่อบริษัทที่มีความเชื่อมโยงกันกับการรับซื้อสินค้าเกษตรจากการเผาป่า เพื่อที่สิงคโปร์จะได้ดำเนินการตามกฎหมาย’

ในการปกป้องประชาชนและสิ่งแวดล้อมภายในประเทศ แต่อิ Indonesia ก็ยังไม่ยอมพร้อมบอกว่าสามารถให้ได้แค่เพียงข้อมูลพิกัดจุดที่เกิดความร้อนจากการเผาป่าแค่นั้น เพื่อที่ Singapore (และประเทศอื่นๆที่อยู่ใกล้เคียง) จะเอาไปคำนวณและประเมินทิศทางฝุ่นควันเพื่อหาทางป้องกันด้านสิ่งแวดล้อมในประเทศของตัวเอง

แม้จะมีคนมากมายนำเรื่องมาตรการบังคับใช้ของ Singapore มาพูดถึงว่าเป็นแค่เครื่องมือกดดัน แต่สามารถเอาผิดผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการเผาป่าได้จริงๆ แต่ Analyst จากสถาบัน World Resources Institute (WRI) บอกว่าอย่างน้อยมันก็ช่วยเปลี่ยนความคิดเรื่องการเผาป่าและการทำธุรกิจได้

เพราะมันหมายความว่าเป็นการส่งสัญญาณเตือนคนที่มีส่วนเกี่ยวข้องทั้งคนทั่วไปนายทุนบริษัทใหญ่ๆว่า ถ้า ‘เล่นกับไฟ’ ก็จะต้องเจอกับผลร้ายแรงที่จะตามมาด้วย Nigel Sizer  ยอมรับว่าปัญหาดังกล่าวที่เกิดขึ้นใน South East Asia นั้นลึกลับมาก และไม่ได้มีแค่การเผาป่าเพื่อเป็นพื้นที่ทำเกษตรเพียงอย่างเดียว

แต่กฎหมายนี้จะเป็นหนึ่งในมาตรการสำคัญที่ปลุกให้หลายๆ หน่วยงานของแต่ละประเทศได้ไปตรวจสอบ และป้องกันการทำธุรกิจที่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมกันอย่างจริงจังมากขึ้น เพราะสิ่งที่กฎหมายนี้บ่งชี้ออกมาให้เห็นอย่างชัดเจนว่า คือการบอกว่าถ้าจะหยุดการเผาป่า ไม่สามารถทำการจับกุมหรือออกคำสั่งห้ามเกษตรกรชั้นน้อยในพื้นที่ใดพื้นที่หนึ่ง

แต่ต้องทำให้นายทุนที่ผู้ที่อยู่เบื้องหลังของกระบวนการผลิตสินค้าเกษตรขนาดใหญ่ในระดับบิ๊กเบิ้ม ต้องมาร่วมรับผิดชอบในเรื่องนี้ด้วย ซึ่งรวมถึงบริษัทที่ไปลงทุนดำเนินกิจการในประเทศเพื่อนบ้านอื่นๆ และถ้าย้อนกลับมาดูปัญหาฝุ่นควันทางภาคเหนือและภาคกลางบ้านเรา ส่วนหนึ่งก็มาจากการเผาป่าเพื่อทำการเกษตรในประเทศเพื่อนบ้าน

สามารถติดตามข่าวสารใหม่สดทุกวันที่ได้ที่นี่