นักวิทย์พยายาม “คืนชีพ” กลิ่นน้ำหอมโบราณจาก “อียิปต์”

คืนชีพกลิ่นน้ำหอมโบราณ ที่ราชินี “Cleopatra” จากเมือง “พีระมิด” เคยใช้ในอดีตให้กลับมามีชีวิตใหม่อีกครั้ง ประวัติศาสตร์ ซึ่งนักวิทยาศาสตร์และนักโบราณคดีนั้นกำลังพยายามทำมันให้เป็นจริงอย่างมากในตอนนี้ เพื่อเรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับวิถีชีวิตและวัฒนธรรมของคนในอดีต

คืนชีพกลิ่นน้ำหอมโบราณ จากเมือง “พีระมิด”  ให้กลับมามีชีวิตใหม่อีกครั้ง

เมื่อพูดถึงเรื่องของโบราณคดีหรือการศึกษาทางประวัติศาสตร์ เชื่อว่าทุกคนนั้นจะต้องนึกถึงตำราแลวัตถุโบราณมากมายที่เคยเห็นมนหนังสือและในข่าว แต่หลายๆคนนั้นอาจไม่รู้ว่า “กลิ่น” นั้นก็คือหนึ่งในเรื่องของโบราณคดีหรือการศึกษาทางประวัติศาสตร์ที่สามารถทำให้เข้าใจคนในอดีตได้มากเหมือนกัน

และในตอนนี้มีนักวิจัยจำนวนไม่น้อยเกิดขึ้น เพื่อต้องการสร้างกลิ่นที่เคยมีอยู่ในยุคสมัยก่อนขึ้นมาใหม่อีกครั้ง และพวกเขานั้นจะใช้มันเพื่อศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับวิถีชีวิต และวัฒนธรรมของคนในสมัยโบราณ ซึ่งบางอย่างอาจส่งอิทธิพลมาจนถึงชีวิตของเราทุกคนในปัจจุบัน

Barbara Huber นักวิจัยระดับปริญญาเอกด้านโบราณคดีของ Max-Planck-Institut für Psychiatrie ในประเทศเยอรมนี บอกว่าเรื่องของกลิ่นนั้นมันสำคัญมากในทุกยุคทุกสมัย และมันอาจจะสำคัญมากกว่าในสมัยโบราณที่ไม่น่าจะสะอาดหมดจนเหมือนกันทุกอย่าง

อย่างไรก็ตามการศึกษาเรื่อง “กลิ่นโบราณ” นั้นเป็นเรื่องที่ไม่ได้ทำได้ง่ายดายอย่างที่คิด เนื่องจากว่า “กลิ่น” เป็นแค่เพียงสิ่งที่ล่องลอยอยู่ในอากาศไม่นานเท่านั้น Barbara Huber บอกเพิ่มเติมว่า สารประกอบของกลิ่นมากมายที่ได้ระเหยหายไปได้ง่ายมากตามธรรมชาติ เมื่อจุดเริ่มต้นของมันหมดไป มันก็จะหายไปและระเหยไปในอากาศเหมือนกัน

และกลิ่นส่วนมากนั้นยังมาจากของที่ได้จากชีวภาพ เช่น พืช อาหาร ร่างกายมนุษย์ และสัตว์ ที่เป็นของที่สลายตัวได้อย่างรวดเร็ว ถึงแม้ว่าการทดลองครั้งดังกล่าวนั้นจะเป็นความท้าทายที่น่าสนใจ แต่เรื่องของการพัฒนาของการศึกษาทาง biomolecules กำลังช่วยนักวิทยาศาสตร์ไขปรินาเรื่องกลิ่นโบราณออกมา

นักวิจัยและนักโบราณคดีสามารถศึกษาสารที่ยังคงมีปรากฎอยู่ biomolecules ที่ล่องลอยยู่ที่มันยังปรากฎให้เห็นอยู่ในกระถางธูป ที่ใส่น้ำหอมอุปกรณ์ที่ใช้ในครัวและโถเก็บอาหาร โดยใช้วิธีการต่าง ๆ เช่น Chromatography กระบวนการแยกส่วนประกอบในส่วนผสม และ Mass spectrometry ซึ่งสามารถตรวจจับสารประกอบต่าง ๆ ได้โดยการคำนวณน้ำหนักของ molecules ต่าง ๆ

Barbara Huber ให้ข้อมูลที่น่าสนใจเอาไว้ว่า biomolecules ที่ให้หลักฐานมากที่สุด ได้แก่ ไขมัน ไข และน้ำมัน ที่ไม่ละลายในน้ำ โดยพวกเขานั้นไปพบเจอว่ามันถูกฝังอยู่ใน ceramic ที่ใช้กับสิ่งของต่าง ๆ เช่น เชื้อเพลิงตะเกียงหรือขี้ผึ้งที่มีกลิ่นหอม โดย Barbara Huber ได้ศึกษากระถางธูปที่พบใน Oasis Ancient Tayma (Tayma) ซึ่งเป็น Oasis ที่เก่าแก่ที่สุดของ Saudi Arabia ที่มีอายุมากถึง 5,000 ปี เพื่อพยายามสร้างกลิ่นของ Oasis Ancient ขึ้นใหม่

Barbara Huber ตรวจพบสารที่ชี้ให้เห็นว่าอาจมีการใช้ Resin ที่มีกลิ่นหอมเป็นองค์ประกอบชิ้นสำคัญของกลิ่นที่ใช้ในที่อยู่อาศัย หลุมฝังศพ และวิหาร จากนั้นก็ทำงานร่วมกับผู้เชี่ยวชาญเรื่องของน้ำหอมเพื่อทดลองให้กำเนิดกลิ่นขึ้นมาใหม่ เพื่อสร้างกลิ่นที่จะเหมือนกันกับ Oasis เมื่อ 5,000 ปีก่อนมากที่สุด

Barbara Huber บอกว่าเมื่อทดลองเผากลิ่นเหล่านั้นพวกมันจะมีกลิ่นที่ไม่เหมือนเดิมเลยแม้แต่นิดเดียว ตัวอย่างเช่น frankincense มีกลิ่นที่เข้มข้นแบบกลิ่น balsamic เราจะรับรู้ได้ทันทีว่านี่อาจเป็นกลิ่นที่น่าจะถูกนำมาใช้เพื่อทำความสะอาดบ้าน หรือเพื่อกำจัดกลิ่นที่ไม่พึงประสงค์หรืออะไรที่คล้ายๆกันแบบที่กล่าวมา

ด้าน Sean Coughlin นักวิจัยด้านภูมิปัญญาโบราณและยุคกลางที่ Czech University of Life Sciences กำลังพยายามให้กำเนิดน้ำหอมที่จักรพรรดินีแห่งอียิปต์ และชายาของจอมราชัน Julius Caesar อย่าง “Cleopatra” เคยใช้ โดยศึกษาตามสูตรที่ถูกเขียนเอาไว้ในตำราอียิปต์โบราณและจารึกบนผนังวิหาร

Sean Coughlin บอกว่าปัญหาที่เกิดขึ้นอย่างแรกเลยก็คือ เมื่อเราลองทำอาหารตามสูตรอาหาร เราจะรับรู้ได้ว่าเราจะได้อาหารอะไรออกมา แต่ถ้าเราพยายามทำตามสูตรอาหารในสมัยโบราณ เราจะไม่พบจุดหมายของเรา เพราะสิ่งที่เรากำลังพยายามทำจริง ๆ ก็คือการใช้ organic chemistry เพื่อให้มันสามารถบอกเราเกี่ยวกับขั้นตอนการทำได้

เพราะเราคิดว่าขั้นตอนการทำนี้เป็นสิ่งที่กำหนดความหลากหลายของกลิ่นที่เป็นไปได้” Sean Coughlin นั้นบอกว่าการทดลองของเขากับการทดสอบของรายการทำอาหารนั้นมันคล้ายๆกัน แม้ว่าผลที่ออกมานั้นจะไม่ดีเท่าที่ควร แต่พวกเขากำลังพบเจอกับความคืบหน้า ยกตัวอย่างเช่น สูตรน้ำหอมหนึ่งที่ Coughlin ศึกษา มีชื่อว่า (Mendesian)

บอกว่าคนที่ให้กำเนิดน้ำหอมในอดีตกาลนั้นได้ทำการอุ่นน้ำมันเป็นเวลา 10 วัน 10 คืน ก่อนที่จะรวมมันเข้ากับพืช เช่น อบเชย และเรซินจำพวก มดยอบ (Myrrh) นั่นเป็นคำถามคาใจที่ยิ่งใหญ่สำหรับ Sean Coughlin เพราะถ้าเราลองผสมน้ำมันเป็นเวลา 10 วัน ตามสูตร มันจะไม่หอมเลยแม้แต่นิดเดียว

แต่หลังจากที่กลุ่มนักวิจัยของเขาทดลองอุ่นน้ำมันในหลอดทดลองเป็นเวลาที่มากถึง 12 วัน ก็พบว่า เคล็ดลับดังกล่าวช่วยเร่งขั้นตอนการตามธรรมชาติของน้ำมันที่เหม็นหืน กำจัดสารประกอบที่มีกลิ่นออก และทำให้น้ำหอมติดทนนานขึ้นมากยิ่งขึ้นในที่สุดได้สำเร็จ

นอกจากนี้ยังมีวิธีการทำหลังจากต้มน้ำมันอ่อนๆ มากมายก่อนที่จะนำเจ้าสิ่งนั้นลงไป นักวิจัยได้ใส่อะไรบางอย่างที่มีกลิ่นหอมอ่อน ๆลงไปด้วย  เช่น รากไม้ ไวน์ และเรซิน การคาดเดาของนักวิจัยคือสิ่งดังกล่าวนั้นมันไม่ได้ช่วยทำให้กลิ่นเหม็นลอยออกมา แต่ยังดูดซับกลิ่นเหม็นในน้ำมันด้วย

Sean Coughlin ยังบอกอีกว่า น้ำหอมในสมัยนี้นั้นส่วนมากใช้ Ethanol ซึ่งเป็น alcohol ประเภทหนึ่งที่เป็นอย่างแรกที่ต้องใช้ แต่กลิ่นธรรมชาติที่ละเอียดอ่อนบางอย่างยังคงต้องใช้น้ำมันหรือไขมันไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง ในอีกหนึ่งทางก็มีนักวิจัยบางกลุ่มกำลังทำทุกวิธีทาง เพื่อรักษากลิ่นที่มีอยู่ในตอนนี้ เพื่อให้ได้รับรู้ถึงวิถีชีวิตและวัฒนธรรมที่เคยผ่านกลิ่นที่พวกเราเคยใช้

สามารถติดตามข่าวสารเพิ่มเติมสดใหม่ทุกวันได้ที่นี่