มหาภัยพิบัติ ปอมเปอี (Pompeii) นครแห่งความตาย เปิดกรุสุสานใต้ลาวา

เมื่อพูดถึง “ภัยพิบัติทางธรรมชาติที่ร้ายแรงที่สุดในประวัติศาสตร์มนุษยชาติ” หนึ่งในเหตุการณ์ที่โลกรู้จักดีที่สุด คือ การระเบิดของภูเขาไฟวิสุเวียส (Mount Vesuvius) ที่คร่าชีวิตผู้คนกว่า 15,000 คน และฝังกลบเมืองโบราณทั้งเมืองอย่าง ปอมเปอี (Pompeii) ให้จมหายไปใต้เถ้าถ่านยาวนานกว่า 2,000 ปี

ทุกวันนี้ ปอมเปอีกลายเป็นสัญลักษณ์ของอารยธรรมที่สูญหาย และเป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่ทำให้เราได้เห็นวิถีชีวิตของผู้คนเมื่อสองพันปีก่อนอย่างชัดเจนราวกับเวลาหยุดนิ่ง

ประวัติความเป็นมาของเมืองปอมเปอี

เมืองปอมเปอีถือกำเนิดราว 550 ปีก่อนคริสตกาล โดยเริ่มจากหมู่ชนเร่ร่อน ก่อนจะถูกผนวกเข้าเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรโรมันราว 80 ปีก่อนคริสตกาล ในเวลานั้น ปอมเปอีเจริญรุ่งเรืองเป็นศูนย์กลางการค้า การผลิต และที่พักตากอากาศของชาวโรมันผู้มั่งคั่ง

บ้านเรือนในปอมเปอีมีสถาปัตยกรรมที่โดดเด่น เช่น ระบบเก็บน้ำฝนผ่านหลังคาเข้าสู่ถังพัก น้ำพุสาธารณะ และสะพานส่งน้ำ ซึ่งสะท้อนถึงความก้าวหน้าทางวิศวกรรมของยุคโบราณได้อย่างน่าทึ่ง อย่างไรก็ตาม ความมั่งคั่งและความรุ่งเรืองนั้นกลับเป็นเพียงช่วงเวลาสั้น ๆ ก่อนที่เมืองทั้งเมืองจะต้องเผชิญชะตากรรมอันน่าสะพรึง

เหตุการณ์ภูเขาไฟวิสุเวียสระเบิด: วันที่เวลาแห่งความตาย

วันที่ 24 สิงหาคม ค.ศ. 79 – นาทีแห่งหายนะ

บ่ายวันนั้น เวลาประมาณ 13.30 น. ภูเขาไฟวิสุเวียสเริ่มปะทุอย่างรุนแรง เถ้าถ่าน หินพัมมิซ และก๊าซพิษถูกพ่นขึ้นสู่ท้องฟ้าเป็นควันมหึมา ก่อนจะตกลงปกคลุมเมืองปอมเปอีที่อยู่ไม่ไกล

เพียงไม่กี่นาที แสงอาทิตย์ถูกบดบังจนทั่วเมืองตกอยู่ในความมืดราวกลางคืน ผู้คนตื่นตระหนก หลายคนพยายามหนีเอาชีวิตรอด บางคนหลบในบ้านด้วยความคิดว่าจะปลอดภัย แต่กลับกลายเป็นหลุมศพของพวกเขาเอง

วันที่ 25 สิงหาคม – ความพินาศสมบูรณ์

รุ่งเช้า ภูเขาไฟระเบิดแรงยิ่งกว่าเดิม เถ้าถ่านและหินร้อนถล่มลงมาอย่างต่อเนื่อง บ้านเรือนถล่มทับผู้คน ขณะที่คลื่นทะเลแรงกล้าทำลายชายฝั่งในบริเวณใกล้เคียง เมืองทั้งเมืองถูกกลืนหายไปในเวลาไม่ถึง 48 ชั่วโมง

วันที่ 27 สิงหาคม – เมืองที่ถูกกลืนหาย

เมื่อฝนตก เถ้าร้อนละลายกลายเป็นโคลนเดือด ไหลลงมาทับเมืองเฮอร์คิวเลเนียมและพื้นที่ใกล้เคียง ชาวเมืองบางส่วนหนีรอดทางทะเลได้ แต่หลายร้อยชีวิตต้องจบสิ้นลงใต้เถ้าร้อนและก๊าซพิษ

การค้นพบเมืองปอมเปอีหลังหายสาบสูญกว่า 1,700 ปี

หลังภัยพิบัติ ประวัติศาสตร์ เมืองปอมเปอีถูกลืมเลือนไปจากแผนที่โลก กระทั่งปี ค.ศ. 1534 มีการค้นพบซากเมืองโดยบังเอิญ แต่ยังไม่มีใครให้ความสำคัญ
ต่อมาในปี ค.ศ. 1748 ตระกูลบูร์บงแห่งเนเปิลส์ได้เริ่มต้นการขุดค้นจริงจัง และพบหลักฐานทางโบราณคดีมหาศาล ทั้งอาคารบ้านเรือน ศิลปะ ภาพจิตรกรรมฝาผนัง และเครื่องใช้ในชีวิตประจำวัน

การขุดค้นอันน่าทึ่งของจูเซปเป ฟีออเรลลี

ช่วงปี ค.ศ. 1861 นักโบราณคดีชาวอิตาเลียนชื่อ จูเซปเป ฟีออเรลลี (Giuseppe Fiorelli) ได้คิดค้นวิธี “หล่อร่างผู้เสียชีวิตด้วยปูนปลาสเตอร์” โดยอาศัยโพรงอากาศที่เกิดจากการเน่าของร่างคนในลาวา

ผลลัพธ์คือ “รูปปั้นมนุษย์” ในท่าทางสุดท้ายก่อนสิ้นใจ — บางคนกอดลูก บางคนใช้มือปิดปากจากก๊าซพิษ บางคนถือกุญแจบ้านไว้แน่นในมือ ภาพเหล่านี้กลายเป็นสัญลักษณ์ของความสูญเสียและความจริงของชีวิต

สถาปัตยกรรมและสิ่งของที่ถูกเก็บรักษาอย่างสมบูรณ์

เมืองที่หยุดเวลาไว้เมื่อ 2,000 ปีก่อน

การขุดค้นเผยให้เห็นถนน สวน บ้าน ร้านค้า และโรงละครในสภาพเกือบสมบูรณ์ เช่น

• ฟอรั่ม (Forum) ลานจัตุรัสกลางเมือง

• วิหารจูปิเตอร์ สัญลักษณ์แห่งศาสนาโรมัน

• ถนนวิอา คอนโซลาเร่ (Via Consolare) ถนนหลักของเมือง

• บ้านของนักบวชสตรีเวสตัลส์ (House of the Vestals) ที่ยังคงเห็นห้องน้ำ ห้องนอน และสระว่ายน้ำได้อย่างชัดเจน

นอกจากนี้ ยังมีสิ่งของในชีวิตประจำวัน เช่น เหยือกน้ำ เครื่องปั้นดินเผา เครื่องประดับ เหรียญโบราณ และจิตรกรรมฝาผนังสไตล์โรมันที่ยังคงสีสันสดใส

ปอมเปอีในปัจจุบัน: พิพิธภัณฑ์กลางแจ้งของโลก

ปัจจุบัน เมืองปอมเปอี เป็นหนึ่งในแหล่งท่องเที่ยวทางโบราณคดีที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของโลก และได้รับการขึ้นทะเบียนเป็น มรดกโลกโดยองค์การยูเนสโก (UNESCO World Heritage Site)

นักท่องเที่ยวสามารถเดินชมซากถนนโบราณ อาคาร บ้านเรือน และรูปหล่อปูนปลาสเตอร์ของผู้คนในวาระสุดท้าย ได้เห็นกับตาว่าชีวิตของพวกเขาในวินาทีแห่งความตายเป็นอย่างไร

เมืองนี้จึงไม่เพียงแต่เป็นสถานที่ท่องเที่ยว แต่ยังเป็น บทเรียนแห่งชีวิตและความไม่เที่ยงของธรรมชาติ ที่เตือนใจมนุษยชาติทุกยุคสมัย

FAQ: คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับเมืองปอมเปอี

ถาม: เมืองปอมเปอีอยู่ที่ไหน?
ตอบ: เมืองปอมเปอีตั้งอยู่ในแคว้นคัมปาเนีย ทางตอนใต้ของประเทศอิตาลี ใกล้เมืองเนเปิลส์

ถาม: สามารถเข้าชมเมืองปอมเปอีได้อย่างไร?
ตอบ: นักท่องเที่ยวสามารถเดินทางจากเนเปิลส์โดยรถไฟใช้เวลาประมาณ 30 นาที ปัจจุบันเปิดให้เข้าชมทุกวัน ยกเว้นวันหยุดนักขัตฤกษ์บางวัน

ถาม: สิ่งที่โดดเด่นที่สุดของเมืองปอมเปอีคืออะไร?
ตอบ: จุดเด่นคือ “ร่างมนุษย์ปูนปลาสเตอร์” และ “อาคารบ้านเรือนโรมันโบราณ” ที่คงสภาพสมบูรณ์ที่สุดในโลก