ไขปริศนาคาใจ!!คนไทยทำไมเป็น “สายมูเตลู” เยอะมากกว่าเมื่อก่อน หลายคนบอกความเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจของประเทศคือหนึ่งในเหตุผล??

ไขปริศนาคาใจ!! คนไทยทำไมเป็นสายมู เตลูบูชา “สิ่งศักดิ์” เรื่องลึกลับชื่นชอบการดูดวงเช็คดวงเพิ่มขึ้นมากมายมากกว่าเมื่อก่อน? หลายคนบอกเป็นเพราะความไม่แน่นอนทางด้านเศรษฐกิจของประเทศ และความเปลี่ยนแปลงทางด้านปฏิบัติการทางศาสนาคือหนึ่งในเหตุผล?? ที่ทำให้เป็นแบบนี้

คนไทยทำไมเป็นสายมู บูชา “สิ่งศักดิ์” เพิ่มขึ้นมากมาย? เพราะความไม่แน่นอนด้านเศรษฐกิจของประเทศหรือเปล่า

การเปลี่ยนแปลงทางด้านประพฤติตนทางด้านศาสนาของคนไทย โดยเฉพาะการมูเตลูบูชาสิ่งศักดิ์และการเช็คดวงเช็คชะตานั้นมีเพิ่มขึ้นมากมายนั้นถูกนำมาเชื่อมต่อเข้าหากกับความไม่แน่นอนทางด้านเศรษฐกิจของประเทศ หลังจากที่เศรษฐกิจของประเทศนั้นอยู่ในทิศทางที่ไม่เฟื้องฟู ดังนั้นกลยุทธ์ที่ทางการนั้นคิดว่าสามารถนำมาช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจของประเทศให้กลับมายืนได้อีกครั้งนั้นก็คือ การสนับสนุนให้มีผู้ประกอบการหันมาทำงานในระบบนี้จำนวนที่เยอะมากกว่าเดิม ทั้งผู้ประกอบการในระดับเจ้าของธุรกิจและผู้ประกอบการที่รับผิดชอบตัวเองในฐานะธุรกิจหนึ่ง

ค่านิยมของการเห่ออยากเป็นผู้ประกอบกิจการส่งผลให้ประชาชนนั้นเริ่มมีความคิดอยากมาเป็นเจ้าของธุรกิจเองอยากเป็นนายตัวเอง และมันก็ส่งผลให้ค่านิยมการอบากเป็นลูกจ้างนั้นบดน้อยลง รวมไปถึงแนวทางการใช้ชีวิตที่มีความสัมพันธ์กันกับความร่ำรวย ซึ่งทั้งหมดนี้เป็นส่วนหนึ่งของ “ความไม่แน่นอน” ที่เกิดขึ้น ภาวะไม่แน่นอนที่เกิดขึ้นในตอนนี้คนทั่วโลกเชื่อว่ามันคือนิมิตรหมายที่ดี เพราะแต่ละสังคมนั้นต่างก็มีวิธีการรับมือที่ไม่เหมือนกัน เพื่อนำมาให้ทุกคนนั้นสามารถเอามาปรับใช้กับภาวะที่ไม่แน่นอนที่เกิดขึ้นนี้ และวิธีคิดแบบสมัยใหม่ทำให้มนุษย์มองโลกเหนือธรรมชาติแยกกับโลกที่มีอยู่จริงแต่ก็ใช่ว่ามนุษย์ทุกคนจะสามารถทำมันได้อย่างง่ายดาย

ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมาพบว่าประชาชนคนไทยเรานั้นกลายเป็นสายมูเตลูอย่างเต็มตัวเพิ่มมากขึ้นอย่างมากมาย เพิ่มขึ้นจนทำให้มเครื่องรางของขลังและสิ่งศักดิ์สิทธิ์มากมายถูกสร้างขึ้นมา เพื่อให้สายมูนั้นได้บูชาเอาไปพกพาติดตัวเพื่อความเฮงความรวยและอื่นๆมากมาย โดยมีงานวิจัยจาก College of Management Mahidol University อธิบายเอาไว้ว่าในปี พ.ศ. 2563 ประชาชนชาวไทยมากกว่า 52 ล้านคน กลายมาเป็นสายมูเตลูและใช้ “ความเชื่อ” มาเป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจในช่วงที่พพวกเขานั้นรู้สึกถึงความไม่แน่นอน และปรากฏการณ์สายมูที่เพิ่มจำนวนมากขึ้นเรื่อยๆนั้นมันก็กลายมาเป็นหัวข้อให้อาจารย์และนักวิจัยด้านต่างๆนั้นมีความอยากรู้อยากเห็นอยากทำมันต่อไปว่ามันเป็นเพราะเหตุอันใดและหนึ่งในคนที่ว่านั้นก็คือ “อาจารย์ณีรนุช แมลงภู่” อาจารย์ประจำภาควิชามานุษยวิทยา คณะโบราณคดี Silpakorn University ที่ทำวิจัยเรื่อง “ความเร่งทางศาสนา พุทธศาสนาประชานิยมกับเวลาแห่งความแน่นอนที่หดสั้นลงในสังคมไทยปัจจุบัน”

การเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจและศาสนา

ความเปลี่ยนแปลงทางด้านการประพฤติปฏิบัติตนทางศาสนาของคนไทย โดยเฉพาะการมูเตลูบูชาสิ่งศักดิ์ที่มีมากมายขึ้น ถูกมองว่ามันมีความสัมพันธ์กันกับ “ความเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ” ของประเทศ หากมองย้อนกลับไปในช่วงยุค 80s – 90s ซึ่งถือเป็นช่วงที่เศรษฐกิจดี มีธุรกิจเกิดขึ้นมากมาย และ “เงิน” กลายเป็นสิ่งสำคัญ ในเวลาต่อมาเมื่อเกิดภาวะเศรษฐกิจถดถอย ส่งผลให้มนุษย์ขไร้ที่พึ่งพิงและเกิดทำให้มนุษย์มีความทุกข์ จึงเปลี่ยนไปพึ่งพา “สิ่งศักดิ์สิทธิ์” ด้วยการทำบุญโดยหวังผลตอบแทบให้เป็นความมั่งคั่งและเงิน แต่หลังจากนั้นก็เกิดความเปลี่ยนแปลงอีกครั้ง และเมื่อเศรษฐกิจกลับมาอยู่ในภาวะที่ดีขึ้น ความหวังว่าจะร่ำรวยของคนในสังคมก็กลับมาอีกครั้ง

แน่นอนว่าเรื่องราวที่กล่าวมานั้นมันสลับซับซ้อนมากกว่าที่เรานั้นทราบ เพราะความน่าสนใจของเรื่องนี้มันอยู่ที่คำอธิฐานของคนสมัยนี้ที่มันหลากหลายมากขึ้น เช่น อยู่ดีๆผู้คนนั้นกลับไม่ได้ขอให้เกิดชาติหน้าแล้วร่ำรวย ไม่ได้ขอให้ตัวเองมีสุขภาพร่างกายที่แข็งแรงเหมือนอดีต แถมยังขอหวยขอให้ร่ำรวย และขอให้วันนี้ค้าขายดีๆมีเงินเยอะ บางคนนั้นก็ขอให้ได้เลื่อนตำแหน่ง ขอให้ปังเป็นต้น

นโยบาย SME และการเพิ่มขึ้นของ “สายมู” 

การเป็นเจ้าของกิจการเริ่มกลับมามีบทบาทมากขึ้นในยุคนี้ เพราะกระแสการให้คุณค่ากับการเป็นผู้ประกอบการไม่ใช่สิ่งที่เกิดขึ้นเฉพาะในสังคมไทย แต่เป็นกระแสที่คนทั่วโลกให้ความสำคัญ เพราะมันสะท้อนจากแนวคิด “อยากเป็นนายตัวเอง” ของคนในช่วงเวลาหนึ่ง ยกตัวอย่างเช่น นักศึกษาจบใหม่ไม่อยากทำงานเป็นข้าราชการ

ที่พึ่งทางใจในสังคมที่ไม่แน่นอน

ความไม่แน่นอนคือเหตุการณ์ที่มนุษย์ไม่สามารถกำหนดได้ ส่วนหนึ่งเป็นเพราะชีวิตของมนุษย์ไม่ได้เกิดที่เราคนเดียว แต่ชีวิตมีความลึกลับและต้องพึ่งพาปัจจัยต่างๆ มากมาย ที่มนุษย์เองก็ไม่สามารถไปกำหนดได้ว่ามันต้องเป็นอย่างไร เช่น เศรษฐกิจ การเมือง หรือโรคระบาด เป็นต้น

จากสิ่งศักดิ์สิทธิ์ สู่ “สินค้า” ที่จับต้องได้

เมื่อคนมูเตลูบูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์มากขึ้นก็จะถูกนำมาใช้เพื่อจัดการกับความเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจและสังคมที่ไม่แน่นอน จนส่งผลให้เกิดเป็น “สินค้า” ที่สามารถจับต้องได้ และเกิดเป็น “ตลาด” ที่ขยายตัวใหญ่ขึ้นในสังคมประเทศไทย แน่นอนว่าในตอนนี้ไม่ว่าจะผลิตจะเอาอะไรมาขายก็สามารถขายได้แทบทุกอย่าง  ดังนั้นจึงเกิดทางเลือกทางการค้าขายมากมาย และสิ่งศักดิ์สิทธิ์ก็กลายมาเป็นหนึ่งในสิ่งหนึ่งที่เป็น niche market ที่สามารถจำหน่ายและสร้างกำไรได้ดี”

เศรษฐกิจที่อยู่ได้บนความไม่แน่นอน

สายมูเตลูหรือคนที่กราบไหว้บูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์มากมายจนถูกคนหลายคนมองว่าพวกเขานั้นงมงาย แล้วถ้าหากสิ่งศักดิ์นั้นไม่มีจริงผู้คนนั้นจะให้ความเคารพและบูชาทำไม เพราะ สิ่งศักดิ์สิทธิ์ต่างๆอยู่ร่วมในชีวิตประจำวันของผู้บูชา และอยู่กับสังคมไทยมาอย่างยาวนาน