ไขปริศนาคาใจ!?ทำไม “เครื่องล้างจาน” ถึงเป็นถูกมองข้ามว่าไม่จำเป็นต่อการใช้งาน

ไขปริศนาคาใจ!? ทำไมเครื่องล้างจาน ถึงไม่สำคัญต่อการมีเอาไว้ใช้ “อำนวยความสะดวก” ในบ้าน อย่างเช่น พวกตู้เย็น ทีวี เครื่องซักผ้าเครื่องดูดฝุ่น เครื่องปรับอากาศ เตาอบไมโครเวฟ ไลฟ์สไตล์ บอกเลยใครที่สงสัยเรื่องนี้อยู่ต้องแวะเข้ามารับชมบทความที่เรานำมาให้ดูในวันนี้ก่อน

ทำไมเครื่องล้างจาน ถึงไม่สำคัญต่อการมีเอาไว้ใช้ “อำนวยความสะดวก” ในบ้าน

ในยุคสมัยนี้จริงๆ แล้วการใช้ชีวิตของผู้คนนั้นอยู่ใต้วิธีคิดแบบมาตรฐานอเมริกันค่อนข้างมาก ซึ่งในมุมนี้การมองสิ่งของจำเป็น’ในชีวิตต่างๆ ของคนทั่วโลกส่วนใหญ่นั้นเลียนแบบมาจากครัวเรือนชาวอเมริกัน และเราก็มักจะไม่ตั้งคำถามเท่าไรว่าบ้านเราควรจะมีทีวี ตู้เย็น เครื่องดูดฝุ่น เครื่องปรับอากาศ เตาอบไมโครเวฟ เครื่องซักผ้า เตารีด ฯลฯ หรือไม่

เพราะของที่เรากล่าวมานั้นมันคือหนึ่งในของใช้ในชีวิตประจำวันที่ทุกๆบ้านจะต้องมี ที่ไม่ต้องมีเงินมากมายก็สามารถซื้อมาใช้งานได้ ในบรรดาเครื่องใช้ไฟฟ้าที่เดินต่อคิวมาจากการเป็นสิ่งของฟุ่มเฟือยมาเป็นสิ่งของจำเป็นมีอยู่อย่างหนึ่งที่ดูไม่น่าจะกลายเป็นสิ่งของจำเป็นในบ้านเราเลย แม้ว่ามันจะเป็นสิ่งของจำเป็นในชาติตะวันตกมาตั้งแต่ทศวรรษ 1970 แล้ว

และทุกวันนี้ทุกบ้านของชาวตะวันตกก็มีติดเอาไว้แล้วไอ้ของที่ว่านั้นก็คือ dishwasher สำหรับคนที่เคยไปเที่ยต่างประเทศแถบนั้นก็จะเห็นว่าเครื่องใช้ไฟฟ้าที่ไม่ค่อยเห็นในประเทศไทยอย่าง เครื่องล้างจาน  เป็นของใช้ติดครัวตามปกติในบ้านของฝรั่งตั้งแต่ยุโรปถึงอเมริกา

ซึ่งว่าทุกวันนี้ก็มี dishwasher ในบ้านแและที่พักอาศัยกันมากกว่า 70-80 เปอร์เซ็นต์ แต่ถ้าหันกลับมามองที่ฝั่งบ้านเรา dishwasher กลับไม่โผล่มาอยู่ให้เห็นหน้าเก็นตาเลยแม้แต่ประเทศที่รายได้ต่อหัวระดับเดียวกับประเทศตะวันตกรวยๆ อย่าง ญี่ปุ่นและสิงคโปร์

ทำไมกัน?

ในอุตสาหกรรมเครื่องใช้ไฟฟ้าทุกคนทราบกันดีอยู่แล้วว่าตลาดจำหน่ายของพวกนี้ไม่มีความต้องการ เครื่องล้างจาน ถึงแม้ว่าบ้านหรือผู้คนจะมีเงินเดือนที่มากมีรายได้ที่สูงก็ไม่ต้องการ ก็เลยแทบจะไม่ทำตลาดในแถบนี้ ซึ่งพวกคู่มือการย้ายถิ่นฐานของคนต่างชาติที่มาอยู่เอเชียจะมีคำเตือนชัดเจนว่า ที่นี่ไม่มีเครื่องล้างจาน คุณต้องล้างเอง

ทำไมถึงเป็นแบบนั้นล่ะ?

ถ้าไปถามเอาคำตอบจากคนทั่วไปหลายๆประเทศต่างบอกเป็นเสียงเดียวกันว่ามันไม่จำเป็น และมันเป็นสิ่งของที่สิ้นเปลืองเงินมากในชีวิตประจำวัน คนเอเชียรมากมายต่างให้คำตอบพื้นฐานที่จะได้คือ “มันเปลือง” พูดง่ายๆ คือคนส่วนใหญ่มองเป็น ‘สิ่งของฟุ่มเฟือย’ ที่ไม่จำเป็นต้องมีในชีวิต

ความจริงแล้วคนที่ทำอาหารบ่อยทำอาหารเป็นประจำ อาจเคยลองไปส่องราคาค่า ที่ล้างจาน มาแล้วและราคาของมันนั้นก็สูงใช้ได้เพราะมันเริ่มต้นที่ 20,000 บาท เอาเข้าจริงแล้วราคานี้ทันสูงเกินกว่าที่จะผ่อนชำระเพราะมันสิ้นเปลืองไม่คุ้มค่ากับราคาที่ต้องจ่ายเพิ่มอย่างค่าน้ำค่าไฟค่าน้ำยาล้างจตารที่จะเพิ่มขึ้น

สำนักวิเคราะห์ Euromonitor นั้นเคยพูดถึงประเด็นนี้ในสังคมเอเชียว่าราคา ที่ล้างจาน และเงินที่ต้องใช้จ่ายเป็นเดือนเดือนที่เชื่อมโยงกันนั้นเทียบเท่ากันกับเงินที่ต้องจ่ายให้แม่บ้าน เพราะแถบนั้นค่าแรงถูก ดังนั้นคนที่มีเงินซื้อเครื่องล้างจานแถวนี้ การจ้างแม่บ้านมาล้างจาน (พร้อมทำงานบ้านอื่นๆ ด้วย) มันสมเหตุสมผลกว่า

ซึ่งในมุมนี้มันก็เลยเป็นเงื่อนไขเรื่องค่าแรงไปสรุปคือสังคมที่เศรษฐกิจพัฒนาไปไกล ค่าแรงแพงขึ้นการจ้างคนมาทำงานบ้านมันก็เลยสูง ก็เลยใช้เครื่องอำนาวยความสะดวกทำงานแทนคนมากขึ้น และการใช้ เครื่องล้างจาน ก็เหมือนการแทนที่การจ้างแม่บ้านนั่นเอง

คำตอบที่ว่านี้เป็นคำตอบที่ดีที่เรานั้นไม่ได้ยินจากปากเลยสะทีเดียว เพราะมันคือสิ่งที่พวกเขาไม่ได้เอามาใส่ใจ และถ้าไปถามคนเอเชียที่ไปอยู่ในพื้นที่ตะวันตกและที่บ้านมี เครื่องล้างจาน ส่วนใหญ่ก็ใช้แค่ตากจานให้แห้งเท่านั้นไม่ได้ใช้ล้าง เพราะเขารู้สึกว่าเครื่องล้างจานนั้นล้างไม่สะอาดเท่าคน

และอุปกรณ์บางชนิดนั้นก็ใส่เข้าไปในนั้นไม่ได้ด้วย ต้องใช้คนล้างอยู่ดีก็เลยไม่รู้จะแยกล้างไปทำไม ตรงนี้อยากให้คิดเห็นตอนที่ต่างชาตินั้นกินอาหารหลายคาบ ปกติจะเป็นพวกอาหารอบซึ่งถาดอบจะเข้าเครื่องล้างจานได้ และถ้วยช้อนจานชามทั้งหมดมันก็เข้าเครื่องล้างจานได้เช่นกัน

แต่ถ้าเป็นคนเอเชียที่กินข้าวและทำอาหารด้วยการผัดในกระทะขนาดโต และพวกหม้อหุงข้าวและจานที่มีข้าวติด ถ้ายัดของพวกนี้มันเข้าไปใน เครื่องล้างจาน แล้วข้าวมันอาจจะออกไม่หมด ต้องแช่น้ำและขูดข้าวออกก่อนถึงเอาเข้าล้างได้ ซึ่งคนก็จะรู้สึกว่าถ้าต้องทำแบบนั้นก็ล้างด้วยมือไปเลยง่ายกว่า

ซึ่งปัญหานี้เกิดขึ้นในทุกครั้งที่กินอาหารของคนที่กินข้าวในทุกๆมื่อเป็นหลัก ดังนั้นคนฝั่งทางนั้นจึงไม่รู้สึกว่า เครื่องล้างจาน มันเป็นของใช้ที่จำเป็นและไม่ใช่แค่เศษข้าวแต่พวกกระทะใหญ่ๆ ที่ต้องใช้ประกอบอาหารนั้นก็ไม่ใช่สิ่งที่เหมาะจะเข้าเครื่องล้างจานด้วยล้วนไม่เหมาะแก่การเข้าเครื่องล้างจานทั้งสิ้น