โรคแอนแทรกซ์ สาเหตุ อาการ การรักษา และการป้องกัน

โรคแอนแทรกซ์ (Anthrax) เป็นโรคติดต่อร้ายแรงที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Bacillus anthracis โดยเชื้อชนิดนี้สามารถสร้างสปอร์ที่ทนทานต่อสภาพแวดล้อม ทำให้คงอยู่ได้นานนับสิบปีในดินหรือสิ่งแวดล้อมที่ปนเปื้อน โรคนี้สามารถเกิดได้ทั้งในสัตว์และคน จึงถูกจัดเป็นหนึ่งในโรคจากสัตว์สู่คน (Zoonosis) ที่ทั่วโลกให้ความสำคัญ

โรคแอนแทรกซ์ คืออะไร

โรคแอนแทรกซ์เป็นโรคติดเชื้อแบคทีเรียที่พบในสัตว์กินพืช เช่น วัว ควาย แพะ แกะ ม้า รวมถึงสัตว์ป่า มนุษย์สามารถติดโรค สุขภาพ ได้จากการสัมผัสสัตว์ติดเชื้อหรือผลิตภัณฑ์จากสัตว์ เช่น เนื้อ หนัง หรือขนสัตว์

ในอดีตโรคนี้ถูกนำไปใช้เป็นอาวุธชีวภาพ เนื่องจากเชื้อสามารถแพร่กระจายได้ง่ายและอันตรายถึงชีวิต

สาเหตุและการติดต่อของโรคแอนแทรกซ์

• สัมผัสโดยตรง: การสัมผัสกับเลือด เนื้อ หรือผลิตภัณฑ์จากสัตว์ติดเชื้อ

• การสูดดม: หายใจเอาสปอร์แอนแทรกซ์เข้าสู่ร่างกาย

• การรับประทาน: กินเนื้อสัตว์ดิบหรือสุกไม่ทั่วที่มีเชื้อปนเปื้อน

• การฉีดสาร: พบในผู้ใช้สารเสพติดที่ปนเปื้อนเชื้อ

โรคนี้ ไม่ติดต่อจากคนสู่คน โดยตรง แต่เกิดจากการสัมผัสเชื้อที่อยู่ในสิ่งแวดล้อมหรือสัตว์ป่วย

ประเภทของโรคแอนแทรกซ์

แอนแทรกซ์ทางผิวหนัง

เป็นรูปแบบที่พบมากที่สุด เกิดจากการสัมผัสเชื้อโดยตรง ทำให้เกิดตุ่มแดง คัน ต่อมาจะกลายเป็นตุ่มหนองและเป็นแผลดำตรงกลาง

แอนแทรกซ์ทางปอด

เกิดจากการสูดสปอร์เข้าไป ทำให้มีอาการคล้ายหวัดในระยะแรก แต่จะลุกลามจนเกิดอาการหายใจลำบาก ปอดบวม และอาจเสียชีวิตได้รวดเร็ว

แอนแทรกซ์ทางเดินอาหาร

เกิดจากการกินเนื้อสัตว์ที่ปนเปื้อนเชื้อ อาการคือคลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง ท้องเสียรุนแรง และอาจมีเลือดออกในทางเดินอาหาร

แอนแทรกซ์จากการฉีดสาร

พบในผู้ใช้ยาเสพติดที่ฉีดเข้าเส้นเลือด เชื้อเข้าสู่กระแสเลือดโดยตรง ทำให้เกิดการติดเชื้อรุนแรง

อาการของผู้ป่วยโรคแอนแทรกซ์

• ไข้สูง หนาวสั่น

• อ่อนเพลีย

• แผลพุพองเป็นตุ่มดำ (หากติดทางผิวหนัง)

• หายใจลำบาก เจ็บหน้าอก (หากติดทางปอด)

• คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้องรุนแรง (หากติดทางเดินอาหาร)

• ภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด (Septicemia)

หากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที อัตราการเสียชีวิตอาจสูงมาก

การวินิจฉัยและการรักษาโรคแอนแทรกซ์

• การวินิจฉัย: ตรวจเลือด ตรวจเชื้อจากแผล ตรวจสารคัดหลั่ง หรือเอกซเรย์ปอด

• การรักษา: ใช้ยาปฏิชีวนะ เช่น Ciprofloxacin, Doxycycline หรือ Penicillin

• ผู้ป่วยรุนแรง: อาจต้องนอนโรงพยาบาลและรักษาแบบประคับประคองควบคู่

การรักษาจะมีประสิทธิภาพสูงหากตรวจพบและเริ่มใช้ยาตั้งแต่ระยะต้น

วิธีป้องกัน โรคแอนแทรกซ์

• หลีกเลี่ยงการสัมผัสสัตว์ป่วยหรือตายโดยไม่ทราบสาเหตุ

• สวมถุงมือและอุปกรณ์ป้องกันเมื่อต้องทำงานกับสัตว์

• กินเนื้อสัตว์ที่ปรุงสุกเท่านั้น

• มีการฉีดวัคซีนในกลุ่มเสี่ยง เช่น สัตวแพทย์ ทหาร หรือผู้ทำงานในห้องแล็บ

• เฝ้าระวังในพื้นที่ที่เคยมีการระบาด

โรคแอนแทรกซ์ อันตรายแค่ไหน

โรคนี้ถูกจัดเป็นโรคติดต่อร้ายแรง หากไม่ได้รับการรักษาอาจเสียชีวิต โดยเฉพาะกรณีติดเชื้อทางปอดที่มีอัตราการเสียชีวิตสูงถึง 80–90% แต่หากรักษาทันทีตั้งแต่แรกเริ่ม อัตราการหายขาดจะสูงขึ้นมาก

สรุปเกี่ยวกับโรคแอนแทรกซ์

โรคแอนแทรกซ์เป็นโรคติดต่อจากสัตว์สู่คนที่อันตราย แต่สามารถป้องกันได้ด้วยการดูแลสุขอนามัย กินอาหารสุก หลีกเลี่ยงการสัมผัสสัตว์ป่วย และหากมีอาการผิดปกติควรรีบพบแพทย์ทันที

หากคุณอยู่ในพื้นที่ที่มีรายงานการพบโรคแอนแทรกซ์ ควรติดตามข่าวสารและมาตรการป้องกันจากกรมควบคุมโรคอย่างใกล้ชิด เพื่อความปลอดภัยของคุณและครอบครัว

FAQ
โรคแอนแทรกซ์คืออะไร? – โรคติดเชื้อแบคทีเรีย Bacillus anthracis ติดต่อจากสัตว์สู่คนได้
โรคแอนแทรกซ์ติดต่ออย่างไร? – ติดต่อจากการสัมผัสสัตว์ติดเชื้อ สูดสปอร์เข้าไป หรือกินเนื้อสัตว์ปนเปื้อน
อาการโรคแอนแทรกซ์มีอะไรบ้าง? – มีไข้ แผลดำ หายใจลำบาก ปวดท้องรุนแรง ขึ้นกับช่องทางการติดเชื้อ
รักษาโรคแอนแทรกซ์ได้ไหม? – สามารถรักษาด้วยยาปฏิชีวนะ หากได้รับการรักษาตั้งแต่เนิ่น ๆ