ไขปริศนาคาใจ!? ทำไมเราต้องตื่นกลางดึกในเวลาประมาณตีสามตีสี่ มานอนคิดเรื่อยเปื่อย แล้วข่มตานอนหลับต่อไม่ได้

ไขปริศนาคาใจ!? ทำไมเราต้องตื่นกลางดึก มานั่งคิดทบทวนเรื่องเรื่อยเปื่อย ในเวลาตี 3 ตี 4 พอจะข่มตานอนก็ดันนอนไม่หลับไปสะดื้อๆ สุขภาพ บอกเลยใครที่กำลังพบเจออาการที่เรากล่าวมาเมื่อตอนต้นนั้นต้องไม่พลาดแวะเข้ามารับชมบทความที่เรานำมาให้ดูในวันนี้ก่อน

ทำไมเราต้องตื่นกลางดึก มานั่งคิดทบทวนเรื่องต่างๆ ในเวลาตี 3 ตี 4

เชื่อว่าทุกคนนั้นต้องเคยตื่นขึ้นมาช่วงกลางดึกกันทุกคนอย่างแน่นอน และการตื่นขึ้นมากลางดึกของแต่ละคนนั้นก็ไม่เหมือนกัน บางคนนั้นก็ตื่นขึ้นมาแล้วสามารถนอนหลับต่อไปได้  ส่วนบางคนนั้นก็ตื่นขึ้นมาแล้วนอนต่อไม่ได้ไม่ว่าจะข่มตาให้นอนเท่าไหร่มันกไม่หลับ เพราะมัวแต่นั่งคิดทบทวนเรื่องนั่นเรื่องนี่ไปเรื่อย

บอกเลยใครที่เคยพบเจอกับอาการแบบนี้นั้นไม่ใช่เรื่องผิดปกติ เพราะทุกคนบนโลกใบนี้นั้นสามารถพบเจอกับอาการดังกล่าวนี้ได้ และไม่ใช่แค่คนแก่หรือคนที่มีอายุมากเท่านั้นจชที่จะพบเจอกับอาการนี้ เพราะว่าอาการนี้เด็กและวัยรุ่นหนุ่มสาวนั้นก็สามารถบเจอมันได้เป็นประจำในทุกคืนเช่นกัน และมันก็มีคำอธิบายและทางแก้แบบพื้นฐานดังนี้

1.ทำไมเราต้องไปตื่นกลางดึกเวลาประมาณ ตี3 ตี4?

ถ้าตอบแบบไม่ต้องคิดอะไรมากมายนั้นก็คือเป็นเพราะความเครียด แต่เอาเข้าจริงๆตอบแบบนี้นั้นมันมั่วเกินไปนิดหนึ่ง เพราะเอาเข้าจริงแล้วความเครียดมันไม่ได้ทำให้เรานั้น นอนไม่หลับ ตื่นกลางดึก เสียทุกครั้งไป เพราะแต่ละระดับของการนอน (sleep stage) มันก็จะมีวิธีการจัดการกับความเครียดต่างกัน

อย่างเช่น ในช่วงที่เรานั้นนอนหลับแบบ REM (Rapid eye movement) นักวิจัยบอกว่าความเครียดของเรานั้นจะถูกนำมาทำเป็นความฝัน และถ้าจะให้อธิบายให้เข้าใจง่ายก็สามารถบอกได้ว่าในการหลับของมนุษย์มันจะมีหลายช่วงที่เรียกรวมๆ ว่าวงจรการหลับ โดยวงจรหนึ่งจะเริ่มและจบในประมาณ 1 ชั่วโมงครึ่ง – 2 ชั่วโมง

คงไม่ต้องไปลงรายละเอียดอะไรให้มากความว่ามีช่วงไหนบ่งเพราะประเด็นที่เราจะนำมาให้ดูในวันนี้นั้นก็คือ จากการศึกษานักวิจัยพบว่าช่วงเปลี่ยนผ่านของการนอนแต่ละระดับเรียกว่าช่วง หลับแบบตื้น’ (light sleep) มันเป็นช่วงเปลี่ยนผ่าน ทำให้ตลอดคืนเราหลับแบบนี้มากที่สุด

โดยนักวิจัยนั้นสังเกตดูว่าครึ่งหนึ่งของเวลานอนของมนุษย์ในแต่ละคืนเป็นการนอนแบบนี้ ในตอนหลับแบบตื้นมันคือช่วงที่มนุษย์นั้นเตรียมที่จะตื่นทันทีเพราะสภาพร่างกายเป็นแบบนั้น และบางครั้งเวลามีอะไรเข้ามากระตุ้นมานิดหน่อยเราก็ตื่นแล้ว ซึ่งนั่นอาจเป็นการเปลี่ยนแปลงในสภาพแวดล้อม (เช่น เสียงดังกลางดึก) หรือความเครียด

และการ ตื่นกลางดึก มันจะตื่นแค่เพียงในช่วงที่เรียกกันว่า หลับแบบตื้น ที่เราเล่าให้ฟังเมื่อสักครู่นิแหละ ไม่ว่าจะด้วยสาเหตุอะไรก็ตาม แต่ปัญหาหลักๆมันอาจไม่ใช่ว่าเราตื่น แต่เราจะนอนต่อยังไงก็นอนไม่หลับต่างหาก ซึ่งพอนอนไม่หลับก็ยิ่งเครียด ยิ่งเครียดก็ยิ่งนอนไม่หลับ วนกันเป็นวงจรอุบาทว์

อันดับแรก นั้นต้องทำความเข้าใจกันก่อนว่ามันไม่มีคำอธิบายใดๆ ที่บอกได้อย่างชัดเจนว่าทำไมเราถึง นอนตื่นมากลางดึก แต่มันกลับมีคำอธิบายที่สามารถบอกให้เรารับรู้และเข้าใจได้ว่าทำเรา ตื่นขึ้นมาแล้วนอนไม่หลัง อันดับแรกเลยเราต้องเข้าใจว่าร่างกายและจิตใจเราอยู่ในสภาพอ่อนแอมากในยามดึก

ดังนั้นเวลาที่เรานั้น ตื่นขึ้นมากลางดึก เราจึงตื่นขึ้นมาในสภาพที่ร่างกายและจิตใจอ่อนแอพร้อมกับมึนงงด้วยความไม่เข้าว่า ตื่นขึ้นมาทำไม  และเริ่มคิดเรื่องต่างๆนานๆเรื่อยๆเปื่อยๆ เพราะเรื่องที่ผ่านมาในวันที่ผ่านเลยไปหรือเปล่าที่ทำให้เราเครียด และบางทีก็พานจะคิดย้อนไปถึงสารพัดความผิดพลาดที่เคยทำมาในชีวิตที่นำเรามาจนถึงจุดนี้

ซึ่งมันคล้ายกับว่าร่างกายของเรานั้นกำลังพยายามที่จะแก้ปัญหาที่ผ่านมาในตอนกลางคืนที่เรานั้นและ ตื่นขึ้นมาตอนดึก ในตอนที่ร่างกายและจิตใจของมนุษย์นั้นอ่อนแอมากที่สุด ซึ่งจริงๆ มันไม่ใช่การแก้ปัญหาด้วยซ้ำแต่มันคือความวิตกกังวลที่เกิดจากการคิดถึงปัญหาไปพร้อมกับจินตนาการถึงสถานการณ์ที่แย่ที่สุดที่มันสามารถนำพาเราไปได้

แต่ไม่ใช่การย้อนกลับไปหาปัญหาเพื่อหาทางออกและถ้าหากถามว่าทำไมเราเป็นแบบนั้น คำตอบก็คือเราตื่นมาอยู่คนเดียวเพียงคนเดียวในตอนดึกๆ แล้วเรานอนไม่หลับไม่รู้จะหันหน้าไปคุยกับใคร เราจะทำอะไรได้นอกจากคิดมากคิดไปคิดมาคิดจนเกินความจำเป็น เราก็เลยคิดไปเรื่อยว่าทำไมเรานอนไม่หลับ และกลายเป็นเรื่องอื่นๆ จนนอนไม่หลับจริงๆ

ก็คงไม่ต้องอธิบายยาวไปมากว่านี้แล้วละ เพราะว่าภาวะดังกล่าวที่เราเล่าให้ฟังนั้นมันไม่ดีต่อร่ายกายและจิตใจแบบสุดๆ ซึ่งสิ่งแรกที่เราควรจะทำมากที่สุดก็คือ พยายามข่มตาให้นอนหลับต่อให้ได้แต่ถ้าผ่านไป 15-20 นาทีแล้วยังนอนไม่หลับ ขอแนะนำว่าให้เปิดไฟสลัวๆ แล้วอ่านหนังสือ

สาเหตุที่ต้องทำแบบนี้เป็นเพราะว่าเราต้องเบี่ยงเบนความสนใจให้เราออกไปหาเรื่องอื่นที่ไม่ใช่เรื่องที่เกิดขึ้นกับเราเอง และถ้าเรานั้นโชคดีเมื่อเวลาผ่านไปสักพักเราจะง่วงอีกรอบ และนอนต่อได้ และถ้าเราโชคดีอีก ก็จะพบว่าภาวะที่ว่านี้ไม่ได้เกิดทุกวัน และเราก็อาจไม่ต้องไปใส่ใจมันได้ในที่สุด

อย่างไรก็ตามถ้าภาวะแบบนี้เกิดขึ้นเป็นประจำจนทำให้เรารู้สึกนอนหลับพักผ่อนไม่พอหรือพักผ่อนไม่เพียงพอ ทางที่ดีควรพบแพทย์เพื่อหาสาเหตุ เพราะการนอนน้อยไปนี่ไม่ใช่แค่ทำให้เราไม่สดชื่นในการมีชีวิตเท่านั้น มันยังเพิ่มความเสี่ยงกับโรคภัยอีกสารพัดให้เราด้วย