นายกรัฐมนตรีคนใหม่ของญี่ปุ่น ขายแผนการกระจายความมั่งคั่ง ทุนนิยมใหม่ อย่างไร

ข่าวต่างประเทศ นายกรัฐมนตรีคนใหม่ของญี่ปุ่น ฟูมิโอะ คิชิดะ ขายแผนการกระจายความมั่งคั่งในประเทศในฐานะ ” ทุนนิยมใหม่ ” แต่นักวิจารณ์บางคนในโซเชียลมีเดียแนะนำว่าแผนดังกล่าวฟังดูเหมือนสังคมนิยมมากกว่าสำหรับพวกเขา แม้จะขนานนามว่า “ความเจริญรุ่งเรืองร่วมกัน” ของญี่ปุ่น โดยอ้างถึงนโยบายสำคัญจากพรรคคอมมิวนิสต์จีน

นายกรัฐมนตรีคนใหม่ของญี่ปุ่น กระจายความมั่งคั่ง ทุนนิยมใหม่ อย่างไร

“เขาเข้าใจการทำงานของระบบทุนนิยมไหม” ทวีต Hiroshi Mikitaniหัวหน้าผู้บริหารของ Rakuten – ผู้ค้าปลีกออนไลน์รายใหญ่ของญี่ปุ่นและตอบคำถาม Amazon ยักษ์ค้าปลีก มิกิทานิรู้สึกโกรธเป็นพิเศษกับข้อเสนอของนายกรัฐมนตรีในการเพิ่มภาษีกำไรจากการขาย (CGT) รัฐบาลเรียกเก็บกำไรจากการลงทุน เรียกมันว่า “การเก็บภาษีซ้อน”

เจ้านายของ Rakuten ไม่ได้อยู่คนเดียวในการแสดงความไม่พอใจต่อข้อเสนอใหม่ที่เป็นข้อขัดแย้ง หลายคนกลัวว่าจะสามารถทำลายคลื่นความสนใจใหม่ในตลาดหุ้นจากนักลงทุนรายย่อยรายย่อยได้อย่างรวดเร็ว

ในญี่ปุ่น การเลือกตั้งนายกรัฐมนตรีคนใหม่ตามธรรมเนียมแล้วเป็นการเริ่มการชุมนุมในตลาดหุ้น แต่แทนที่จะเป็นการมาถึงของนายคิชิดะในเดือนตุลาคม (ก่อนการเลือกตั้งสภาผู้แทนราษฎร) เห็นนิกเกอิ 225 จมลงในทันที

ดัชนีร่วงลงติดต่อกัน 8 วัน ซึ่งเป็นการลดลงที่ขณะนี้ถูกระบุว่าเป็น “ภาวะช็อกของคิชิดะ” ในการตอบโต้ นายคิชิดะได้ย้อนรอยข้อเสนอ CGT ของเขาอย่างรวดเร็ว โดยกล่าวว่าเขาจะไม่พยายามเปลี่ยนภาษีของประเทศจากกำไรและเงินปันผลของประเทศในตอนนี้

นโยบายที่น่าอับอายนี้กลับด้าน มีความแตกต่างที่ชัดเจนระหว่างรูปแบบนโยบายทางเศรษฐกิจของนายคิชิดะกับแนวทางของรุ่นก่อนของเขา โยชิฮิเดะ สุกะ และ ชินโซ อาเบะ

ทั้งคู่ผลักดัน Abenomics ซึ่งเป็นนโยบายเศรษฐกิจที่มีชื่อเสียงในขณะนี้ซึ่งรู้จักกันในนาม “ลูกศรสามดอก”: การผ่อนคลายทางการเงินเชิงรุก การรวมกิจการทางการเงิน และกลยุทธ์การเติบโต เป้าหมายของพวกเขาคือการใช้คันโยกทั้งสามนี้เพื่อเขย่าเศรษฐกิจญี่ปุ่นจากโหมดการเติบโตที่ช้าถึงไม่มีเลยหลายทศวรรษ

ระหว่างที่ดำรงตำแหน่งผู้นำสองคนนี้ พวกเขาประสบความสำเร็จบ้าง ตลาดหุ้นของประเทศมีมูลค่าเพิ่มขึ้นกว่าเท่าตัว เมื่อนายอาเบะเป็นนายกรัฐมนตรีของประเทศเป็นครั้งที่ 2 ในปี พ.ศ.2555 ค่าน้ำมัน Nikkei 225 นั้นต่ำกว่า 10,000 เยน ในเดือนกุมภาพันธ์ปีนี้ มียอดถึง 30,000 เป็นครั้งแรกนับตั้งแต่ปี 1990 Nikkei ใช้เวลาสามทศวรรษในการฟื้นตัวจากความผิดพลาดในช่วงปลายทศวรรษ 1980 ซึ่งส่งผลให้เศรษฐกิจของประเทศตกต่ำหลายทศวรรษ

เงินเดือนไม่ก้าว

อย่างไรก็ตาม มีผู้วิจารณ์อย่างรุนแรงเกี่ยวกับกลยุทธ์ของอาเบะ รวมทั้งนายคิชิดะ ซึ่งโต้แย้งว่าอาเบะโนมิกส์ทำให้คนรวยในญี่ปุ่นร่ำรวยขึ้นเท่านั้น พวกเขาต้องการเห็นความมั่งคั่งที่แบ่งปันกันในหมู่ประชากรอย่างกว้างขวางมากขึ้น

แม้จะมีการโฆษณาชวนเชื่อและความสนใจจากนานาชาติเกี่ยวกับ Abenomics ก็ตาม แต่ประชาชนทั่วไปก็ไม่รู้สึกว่าได้รับประโยชน์จากนโยบายนี้มากนัก บางคนบอกว่ามันทำให้ช่องว่างความมั่งคั่งระหว่างคนรวยกับคนจนกว้างขึ้น (นั่นคือแม้หนึ่งเมตริก ค่าสัมประสิทธิ์จินี – ซึ่งวัดความไม่เท่าเทียมกันในการกระจายรายได้ – แคบลงเล็กน้อยในทศวรรษที่ผ่านมา)

เหตุผลหนึ่งที่ผู้คนไม่รู้สึกว่าตนเองมีเงินในกระเป๋ามากขึ้นก็เพราะว่าเงินเดือนโดยเฉลี่ยแทบไม่เพิ่มขึ้นในช่วงสามทศวรรษที่ผ่านมา ค่าจ้างเฉลี่ยในญี่ปุ่นหยุดนิ่งเมื่อเทียบกับประเทศอย่างสหรัฐอเมริกาและเยอรมนีในช่วงสามทศวรรษที่ผ่านมา ตามข้อมูลขององค์การเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา

ค่าจ้างเฉลี่ยในญี่ปุ่นหยุดนิ่งเมื่อเทียบกับประเทศอย่างสหรัฐอเมริกาและเยอรมนีในช่วงสามทศวรรษที่ผ่านมา ตามข้อมูลขององค์การเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา ตัวชี้วัดการผลิตก็มีความคืบหน้าอย่างจำกัดเช่นกัน ผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศต่อหัวของญี่ปุ่น ซึ่งเป็นผลผลิตทางเศรษฐกิจของประเทศต่อคน ได้ผันผวน แต่ปัจจุบันอยู่ในระดับเดียวกับในปี 2537

ในการกล่าวสุนทรพจน์เชิงนโยบายครั้งแรกในรัฐสภา นายคิชิดะกล่าวย้ำคำว่า “บุญไป” หรือ “แจกจ่าย” 12 ครั้ง ในการเปรียบเทียบ นายอาเบะใช้ “เซโช” หรือ “การเติบโต” 11 ครั้ง และนายสุกะกล่าวว่า “ไคคาคุ” หรือ “ปฏิรูป” 16 ครั้ง แต่มีนักเศรษฐศาสตร์และนักลงทุนหลายคนที่เชื่อว่าการวิพากษ์วิจารณ์ Abenomics อย่างเฉียบขาดของ Kishida เป็นเพียงอุบายที่จะเอาชนะการสนับสนุนจากผู้มีสิทธิเลือกตั้งก่อนการเลือกตั้งทั่วไป และจะไม่มีการเปลี่ยนแปลงที่รุนแรง

“ฉันสงสัยว่าเขาได้อธิบายนโยบายเศรษฐกิจของเขาอย่างเต็มที่แล้ว แต่จากการดูว่าเขาแต่งตั้งใคร – คุณทาคาอิจิเป็นหัวหน้านโยบายและนายอมารีเป็นเลขาธิการ – บ่งชี้ว่าอาเบะโนะมิกส์มีแนวโน้มที่จะดำเนินต่อไปภายใต้นายคิชิดะ” นักลงทุน Aya Murakami กล่าว

ซานาเอะ ทาคาอิจิเป็นคู่แข่งชิงตำแหน่งผู้นำของพรรครัฐบาลซึ่งได้รับการสนับสนุนจากอดีตนายกรัฐมนตรี Shinzo Abe ในขณะที่อากิระ อมาริเป็นรัฐมนตรีเศรษฐกิจภายใต้นายอาเบะและหนึ่งในสถาปนิกของอาเบะโนมิกส์ นายอมารี ถูกแต่งตั้งให้เป็นที่ถกเถียง เนื่องจากเขาพัวพันกับเรื่องอื้อฉาวคอร์รัปชั่นในปี 2559และหลังจากสูญเสียที่นั่งในการเลือกตั้งสุดสัปดาห์นี้ มีรายงานว่าเสนอให้ลาออกจากตำแหน่ง

ส่งมอบให้กับคนงาน

ไม่ว่าญี่ปุ่นจะกลับสู่ Abenomics หรือไม่ก็ตาม ตอนนี้ที่นาย Kishida ดำรงตำแหน่ง คำถามเร่งด่วนที่สุดคือเขาจะจัดการกับความไม่พอใจที่เพิ่มขึ้นในหมู่คนงานชาวญี่ปุ่นอย่างไร บริษัทญี่ปุ่นหลายแห่งที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์มีผลกำไรเป็นประวัติการณ์ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา นำไปสู่การวิพากษ์วิจารณ์ที่ล้มเหลวในการส่งต่อผลกำไรเหล่านั้นให้กับพนักงานที่ขยันขันแข็งด้วยการปรับขึ้นค่าแรงที่สมน้ำสมเนื้อ

“การเติบโตของญี่ปุ่นยังไม่แข็งแกร่งพอที่จะกระจายความมั่งคั่ง” นางมูราคามิ นักลงทุนระบุ “พวกเขาทำกำไรในต่างประเทศ ไม่ใช่ที่บ้าน ดังนั้นจึงเป็นเรื่องยากมากสำหรับบริษัทที่จะแจกจ่าย [เงินจำนวนนี้] เมื่อผลกำไรไม่ได้เกิดขึ้นในประเทศ” เธอกล่าวเสริม

เธอสนับสนุนข้อเสนอล่าสุดของนางสาวทาคาอิจิ หัวหน้าพรรคนโยบายของพรรคต่อบริษัทภาษีที่กำลังกักตุนเงินสด “ขณะนี้ มีบริษัท 2,500 แห่งที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์โตเกียว แต่กว่า 10% ของบริษัทมีเงินสดและเงินฝากที่มากกว่ามูลค่าหลักทรัพย์ตามราคาตลาด หรือมีหุ้นไขว้” นางมูราคามิกล่าว “พวกเขาควรได้รับการสนับสนุนให้ลงทุนเงินนั้นเพื่อเพิ่มการเติบโตที่บ้านผ่านนโยบายการเก็บภาษี”

เมื่อคิชิดะได้รับเลือกให้เป็นผู้นำ เขาให้คำมั่นว่าจะ “ฟังเสียงของประชาชน” แต่กลับหันหลังให้กับแผนการที่จะเพิ่มภาษีกำไรจากการขายให้น้อยลงในเวลาเพียงไม่กี่สัปดาห์ ดังนั้น คงต้องรอดูกันต่อไปว่าเสียงของใคร – ของนักลงทุนหรือคนงาน – เขาจะเลือกฟังอย่างใกล้ชิดที่สุด เพื่อกำหนดเสียงสำหรับการกำหนดนโยบายของเขา